En dan sta je daar, oog in oog met die naakte Adam en Eva. Geschilderd in verbluffend detail, tot de krullende borsthaartjes van Adam toe. Weinig personages op het Lam Gods spreken ons zo direct aan. Maar hoe keken mensen naar hen in de tijd van Van Eyck? En in de eeuwen daarna?
Restaureren is een prachtig beroep omdat er zoveel in samenkomt: kunstgeschiedenis én wetenschap, het tastbare én de chemie. Dankzij de technologie van nu maken we het Lam Gods van de 15de eeuw weer zichtbaar — en dat is een magische ervaring als je het van dichtbij meemaakt.
Over de rol van Jan en Hubert Van Eyck is een bibliotheek volgeschreven. We weten niet precies welke van de broers welke partijen van het Lam Gods geschilderd heeft. Van Hubert is ook geen enkel ander werk bewaard, dus hij is raadselachtiger. Maar dat maakt hem nog geen spook. Het hardnekkige fabeltje dat hij nooit bestaan heeft komt van een Bruggeling met nazi-sympathieën…
Weet jij ook graag waar je eten vandaan komt? Wie het gemaakt heeft, hoe het gemaakt wordt, wat je er zoal mee kan doen? Dan ben je net als ik fan van korte-keteneten, voedsel dat met zo weinig mogelijk tussenschakels in jouw buik belandt. Lokaal en korte keten zijn groot in Gent.
Heel grote partijen van het Lam Gods zijn overschilderd. Dat gebeurde verschillende keren in de eeuwen na Van Eyck. Zelfs het lam kreeg een ander gezicht. Het is pas sinds kort dat de originele versie ons recht in de ogen kijkt. Maar wat bezielde latere generaties om de oude meester aan te pakken?
Hoe kunnen we als sterveling ooit God waarnemen? Die theologische discussie was al eeuwen aan de gang in de tijd van Van Eyck. Hijzelf deed een poging met zijn schilderkunst. Hij keek zoals niemand anders én zette dat om in olieverf. Maar alvorens we daarop ingaan, eerst dit. Zoals wij het Lam Gods vandaag zien, zo zag een Gentenaar van toen het nooit.
Sinds 2021 staat het Lam Gods op een nieuwe plek in de kathedraal. De derde, intussen. Het was een verhuis waar we ons hart voor vasthielden, maar het is eeuwen geleden dat we het schilderij weer zo tot zijn recht zien komen.
Lieve Staes verzorgt de communicatie van complexe ruimtelijke projecten bij het Projectbureau Ruimte van Stad Gent. Haar lievelingsonderwerpen zijn het Lichtplan en water. Professioneel deelt ze daar alles over via onder andere verschillende communicatiekanalen en wandelingen. Maar ook in haar vrije tijd kan ze het niet laten om familie en vrienden bij valavond op sleeptouw te nemen door het feeërieke Gent.
Restaurateur Kathleen Froyen werkt sinds 2018 voltijds aan het Lam Gods. Ze coördineert het restauratie-atelier in het Museum voor Schone Kunsten en zit in de vele stuurgroepen en adviescomités. Maar liefst van al kruipt ze zelf achter de microscoop voor het echte werk: de restauratie van het magnum opus van Van Eyck.
Jan Dumolyn is professor Middeleeuwse Geschiedenis aan de Universiteit Gent. Als co-curator van Van Eyck — Een optische revolutie hield hij opnieuw de historische bronnen over de gebroeders Van Eyck tegen het licht. Dat was nodig, want over het Lam Gods worden (te) veel mythes en halve waarheden eindeloos herhaald.